25% DÂN SỐ MẮC BỆNH GAN NHIỄM MỠ KHÔNG DO RƯỢU

Gan nhiễm mỡ không do rượu là nguyên nhân phổ biến nhất gây tăng men gan. Cùng tìm hiểu triệu chứng nhận biết và cách phòng ngừa bệnh lý này trong bài viết dưới đây!

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu là gì?

Gan được xem như “bộ máy thải độc” của cơ thể đảm nhiệm nhiều chức năng khác nhau, đặc biệt là thải độc và thanh lọc cơ thể. Các bệnh lý của gan gây ra các biến chứng rất nguy hiểm. Một trong số các bệnh lý thường gặp đó là gan nhiễm mỡ không do rượu. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tăng men gan. Tỉ lệ mắc ở châu Âu và châu Á lần lượt là khoảng 35% và 25%. 

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (Non-alcoholic fatty liver disease: NAFLD) là sự tích tụ chất béo trong tế bào gan mà không phải do rượu gây ra. Bình thường lượng chất béo trong gan rất thấp, chỉ chiếm từ 2% – 4% trọng lượng của gan. Tuy nhiên nếu hơn 5% – 10% trọng lượng của gan là chất béo thì được gọi là gan nhiễm mỡ.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) nghiêm trọng hơn được gọi là viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH). NASH làm cho gan sưng lên và bị tổn thương.

Hình ảnh gan khỏe mạnh và gan nhiễm mỡ (Nguồn: Internet)

Đối tượng dễ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu?

Béo phì là nguyên nhân thường gặp nhất. Ngoài ra, những người mắc đái tháo đường type 2, rối loạn lipid máu, hội chứng chuyển hóa, hội chứng buồng trứng đa nang, suy giáp, hội chứng ngưng thở lúc ngủ, suy tuyến yên, suy tuyến sinh dục, cắt tá tràng tụy… cũng là những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh.

Đặc biệt, giảm cân quá nhanh cũng như thói quen ăn uống kém cũng là nguyên nhân gây ra bệnh lý này.

Tỉ lệ mắc và mức độ bệnh gan tăng theo tuổi, khác nhau giữa các sắc tộc do sự khác nhau về yếu tố gen, nam cao gấp 2 lần nữ.

Triệu chứng và diễn tiến tự nhiên

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu không có triệu chứng đặc hiệu. Người bệnh thường có các biểu hiện như gan to, mệt mỏi, suy nhược, sụt cân, chán ăn, buồn nôn, đau ở vùng bụng trên bên phải.

Tiến triển của bệnh có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trường hợp bị NASH và xơ gan, người bệnh có biểu hiện: cổ trướng, giãn mạch dưới da, vú to ở nam giới, lách to, lòng bàn tay đỏ, vàng da và mắt. 

Hiện nay, khoảng 15-30 % dân số bị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Trong đó, khoảng 12 – 40 % bệnh nhân sẽ diễn tiến tới NASH. Khoảng 15 – 25% bệnh nhân NASH sẽ diễn tiến đến xơ gan. Và khoảng 7 % trong nhóm bệnh nhân xơ gan sẽ diễn tiến tới ung thư tế bào gan.

Gan to, sụt cân, đau vùng bụng bên phải là một số triệu chứng của bệnh

Phòng và điều trị như thế nào?

Thay đổi lối sống

Đã được đề cập trong rất nhiều khuyến cáo của các quốc gia, trong đó nhấn mạnh vấn đề:

• Giảm calo (giảm 500 – 1000 kcal)
• Chế độ ăn lành mạnh: Chế độ ăn hằng ngày nên tăng cường lượng rau, trái cây, đồng thời hạn chế ăn thực phẩm giàu cholesterol như mỡ động vật, phủ tạng, da. Viện Sức khỏe và Chất lượng điều trị Quốc gia Anh (NICE) hay Hiệp hội nghiên cứu bệnh gan Hoa Kỳ (AASLD) đều khuyến cáo thực hiện chế độ ăn Địa Trung Hải như chế độ ăn chuẩn.
• Tăng cường hoạt động thể lực: Có thể lựa chọn môn thể dục tùy thuộc sở thích và có thể duy trì lâu dài được, ví dụ thể dục nhịp điệu hay thể thao đối kháng (thông thường duy trì > 150 phút/tuần, có thể chia nhiều buổi).
• Đối với bệnh nhân bị thừa cân, béo phì, giảm 7-10 % cân nặng là mục tiêu điều trị, làm giảm men gan và cải thiện mô học gan.

Điều trị bằng thuốc

• Các nhóm thuốc có thể sử dụng trong điều trị bệnh lý này là các thuốc hạ lipid máu (rosuvastatin, atorvastatin, simvastatin…), thuốc chống béo phì (orlistat), các acid amin, vitamin E, vitamin C, silymarin.., các thuốc điều trị kháng insulin (metformin) và một số thuốc khác như acid mật – ursodeoxycholic acid (UDCA), thuốc đồng vận PPAR – gamma…
• Thuốc hỗ trợ chức năng gan: arginin là một acid amin thường sử dụng hỗ trợ điều trị rối loạn chức năng gan. Arginin giúp làm giảm nồng độ amoniac trong máu ngăn ngừa tình trạng hôn mê gan do nồng độ amoniac quá cao, thúc đẩy quá trình tổng hợp protid ở cơ thể, trị các rối loạn chức năng gan. Arginin tăng tạo glutathion do đó tăng chuyển hóa các chất độc đối với tế bào gan hiệu quả, bảo vệ gan đặc biệt là màng tế bào, làm giảm đáng kể men gan cao.

Các thuốc hạ lipid máu và thuốc hỗ trợ chức năng gan để giảm tiến triển bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Điều trị bằng thuốc nên thực hiện đối với bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, đặc biệt đối với bệnh nhân xơ hóa gan đáng kể (> F2). Đối với những bệnh nhân không có các tình trạng, biểu hiện kể trên, nhưng có nguy cơ cao của bệnh tiến triển (đái tháo đường, hội chứng chuyển hóa, tăng men gan dai dẵng, viêm hoại tử cao) có thể điều trị thuốc để ngăn ngừa bệnh tiến triển.

Bài viết được cung cấp bởi Davipharm.