APLASTIC ANEMIA: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ BIẾN CHỨNG THƯỜNG GẶP

Aplastic anemia là gì?

Aplastic anemia (thiếu máu bất sản) là một bệnh lý hiếm gặp, xảy ra khi tủy xương không sản xuất đủ các tế bào máu cần thiết, bao gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Tủy xương vốn là nơi sản xuất các tế bào máu, nhưng khi bị tổn thương hoặc suy giảm chức năng, cơ thể không thể tạo đủ lượng máu mới để duy trì các hoạt động sống. 

Một số dấu hiệu thường gặp

• Mệt mỏi và suy nhược khi cơ thể thường xuyên cảm thấy kiệt sức, thiếu năng lượng, ngay cả khi nghỉ ngơi đầy đủ.
• Da xanh xao hoặc vàng nhạt do thiếu hồng cầu, da mất đi sắc hồng tự nhiên, trở nên nhợt nhạt hoặc hơi vàng.
• Xuất hiện các vết bầm tím không rõ nguyên nhân và chảy máu kéo dài khi bị thương hoặc chảy máu chân răng, chảy máu mũi thường xuyên.
• Hệ miễn dịch suy giảm khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn, như cảm lạnh, viêm phổi.
• Cảm thấy hụt hơi, đặc biệt khi vận động hoặc gắng sức nhẹ.
• Tim phải làm việc nhiều hơn để bù đắp cho lượng oxy trong máu giảm, dẫn đến tình trạng tim đập nhanh hoặc hồi hộp.
• Thiếu máu lên não có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt hoặc khó tập trung.

Nguyên nhân gây thiếu máu bất sản (Aplastic Anemia)

• Rối loạn hệ miễn dịch: hệ miễn dịch tấn công tủy xương, làm suy giảm khả năng sản xuất tế bào máu. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường không rõ lý do cụ thể.
• Tiếp xúc với hóa chất độc hại: các hóa chất như benzen, dung môi công nghiệp, thuốc diệt cỏ có thể gây tổn thương tủy xương.
• Sử dụng thuốc: một số loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid, hoặc thuốc hóa trị liệu có thể gây suy giảm chức năng tủy xương.
• Xạ trị và hóa trị: điều trị ung thư bằng xạ trị hoặc hóa trị liệu có thể phá hủy các tế bào tủy xương, ảnh hưởng đến quá trình tạo máu.
• Yếu tố di truyền: một số bệnh lý di truyền như hội chứng Fanconi hoặc loạn tủy xương có thể gây thiếu máu bất sản.
• Mang thai: một số phụ nữ phát triển thiếu máu bất sản do thay đổi hệ miễn dịch trong thai kỳ (hiếm gặp).

Biến chứng thường gặp

• Nhiễm trùng tái phát và nặng hơn do số lượng bạch cầu thấp, cơ thể dễ bị nhiễm trùng. Các nhiễm trùng thông thường như cảm cúm hoặc viêm phổi có thể trở nên nghiêm trọng và kéo dài.
• Xuất huyết nghiêm trọng do tiểu cầu giảm làm tăng nguy cơ chảy máu, dễ xuất hiện các vết tím bầm, chảy máu mũi hoặc lợi kéo dài. Nghiêm trọng hơn xuất huyết nội tạng đặc biệt là xuất huyết não có thể đe dọa đến tính mạng.
• Thiếu hồng cầu dẫn đến giảm oxy cung cấp cho các cơ quan, gây mệt mỏi, suy nhược và có thể ảnh hưởng đến chức năng của tim, não.
• Bệnh có thể tiến triển thành hội chứng loạn sản tủy xương (MDS) hoặc ung thư máu (leukemia).
• Các liệu pháp trị liệu như cấy tủy xương hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch có thể gây ra các biến chứng, bao gồm phản ứng thải ghép (GVHD) hoặc tác động xấu đến gan, thận.

Nếu không điều trị kịp thời, các biến chứng trên có thể dẫn đến tử vong.