GIẤC NGỦ VÀ ĐƯỜNG HUYẾT: MỐI LIÊN HỆ ÍT AI BIẾT

Vì sao giấc ngủ quan trọng đối với người bị tiểu đường?

Giấc ngủ là một phần không thể thiếu giúp cơ thể hồi phục và duy trì chức năng sinh lý ổn định. Với người mắc bệnh tiểu đường, giấc ngủ còn có vai trò đặc biệt trong việc điều hòa lượng đường trong máu.

Trong khi ngủ, cơ thể điều chỉnh hormone insulin – hormone quan trọng giúp vận chuyển glucose từ máu vào tế bào. Nếu giấc ngủ không đủ hoặc kém chất lượng, sự điều hòa insulin sẽ bị gián đoạn, làm tăng nguy cơ đường huyết tăng cao vào sáng hôm sau.

Một giấc ngủ tốt không chỉ giúp cải thiện tâm trạng, tinh thần mà còn hỗ trợ hệ miễn dịch, làm chậm quá trình lão hóa và giúp cơ thể kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn.

Ngủ ít có thể khiến đường huyết tăng cao

Các nghiên cứu chỉ ra rằng ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ kháng insulin – tình trạng cơ thể không phản ứng tốt với insulin – từ đó dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao. Khi thiếu ngủ, cơ thể cũng sản sinh nhiều hormone cortisol (hormone căng thẳng), làm tăng lượng đường huyết tự nhiên.

Ngoài ra, người thiếu ngủ thường cảm thấy đói nhanh hơn và có xu hướng lựa chọn các thực phẩm chứa nhiều đường, tinh bột để cung cấp năng lượng nhanh. Điều này khiến lượng đường trong máu tăng vọt, đặc biệt vào buổi tối hoặc sáng sớm hôm sau.

Đường huyết cao cũng làm giấc ngủ trở nên khó khăn

Ngược lại, khi lượng đường trong máu cao vào ban đêm, cơ thể dễ gặp phải các triệu chứng như khát nước, tiểu đêm, cảm giác bồn chồn hoặc nóng bừng, khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không sâu. Với những người đường huyết quá thấp trong khi ngủ, có thể gặp tình trạng đổ mồ hôi lạnh, run tay chân, đau đầu, khiến họ tỉnh giấc đột ngột giữa đêm.

Tình trạng này nếu kéo dài sẽ gây rối loạn chu kỳ giấc ngủ và tạo nên vòng luẩn quẩn: đường huyết bất ổn → ngủ kém → điều hòa đường huyết kém hơn → triệu chứng ngày càng nghiêm trọng hơn.

Những dấu hiệu cho thấy giấc ngủ ảnh hưởng đến đường huyết

Người bệnh tiểu đường nên đặc biệt chú ý nếu thường xuyên gặp các dấu hiệu sau:

• Buổi sáng dậy mệt mỏi, thiếu năng lượng dù ngủ đủ thời gian
• Chỉ số đường huyết buổi sáng cao bất thường
• Khó đi vào giấc ngủ hoặc hay tỉnh giữa đêm
• Tiểu đêm nhiều lần
• Cảm giác khát nước, khô miệng khi thức dậy

Các dấu hiệu này cho thấy giấc ngủ có thể đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng đường huyết, hoặc ngược lại, giấc ngủ không tốt đang làm đường huyết khó kiểm soát hơn.

Làm sao để cải thiện chất lượng giấc ngủ, ổn định đường huyết?

Để giúp ngủ ngon hơn và hỗ trợ điều hòa lượng đường trong máu, người bệnh nên:

• Thiết lập giờ giấc ngủ đều đặn: Nên đi ngủ và thức dậy cùng một khung giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần.
• Tránh ăn tối quá muộn hoặc ăn quá no: Nên ăn trước giờ ngủ ít nhất 2-3 tiếng và tránh thực phẩm nhiều đường, tinh bột, hoặc chất kích thích như cà phê, trà đậm.
• Tạo không gian ngủ lý tưởng: Phòng ngủ nên yên tĩnh, thoáng mát, hạn chế ánh sáng mạnh. Có thể sử dụng rèm chắn sáng, máy tạo tiếng êm dịu để dễ đi vào giấc ngủ.
• Tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ: Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, tivi, máy tính có thể làm gián đoạn quá trình sản sinh melatonin – hormone hỗ trợ giấc ngủ.
• Tập thư giãn trước khi ngủ: Có thể đọc sách, thiền, nghe nhạc nhẹ, hoặc tập hít thở sâu giúp tâm trí thư thái.
• Kiểm tra đường huyết thường xuyên: Theo dõi chỉ số đường huyết trước khi đi ngủ và khi thức dậy để điều chỉnh chế độ ăn, thuốc hoặc giờ giấc ngủ phù hợp.

Khi nào cần đến bác sĩ?

Nếu bạn đã áp dụng các biện pháp cải thiện giấc ngủ nhưng vẫn thường xuyên mất ngủ, ngủ không sâu, hoặc chỉ số đường huyết buổi sáng cao kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc giấc ngủ. Việc kiểm tra toàn diện sẽ giúp tìm ra nguyên nhân chính xác và có giải pháp can thiệp kịp thời. Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc ngủ, đặc biệt là khi đang điều trị bệnh tiểu đường, vì có thể che lấp triệu chứng hạ đường huyết ban đêm.