VIÊM MŨI DỊ ỨNG – HIỂU ĐỂ SỐNG DỄ THỞ HƠN

Bạn có thường xuyên hắt hơi vào buổi sáng, nghẹt mũi cả ngày, hoặc chảy nước mũi không dứt mỗi khi thay đổi thời tiết? Bạn có thấy mũi bị ngứa ngáy, khó thở khi tiếp xúc với bụi, phấn hoa hay lông thú? Nếu có, rất có thể bạn đang mắc viêm mũi dị ứng – một căn bệnh tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống.

Viêm mũi dị ứng là gì?

Viêm mũi dị ứng là một phản ứng quá mức của hệ miễn dịch khi mũi tiếp xúc với các dị nguyên (tác nhân gây dị ứng) như phấn hoa, bụi nhà, lông động vật, nấm mốc hay thậm chí là thay đổi thời tiết. Khi đó, cơ thể sẽ giải phóng ra các chất gây viêm như histamin, làm xuất hiện các triệu chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi liên tục, ngứa mũi.

Viêm mũi dị ứng có thể xảy ra quanh năm (dạng dai dẳng) hoặc theo mùa (khi có nhiều phấn hoa hoặc thay đổi thời tiết). Dù ở dạng nào thì bệnh cũng làm suy giảm khả năng hô hấp, gây khó chịu kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập, công việc.

Các triệu chứng phổ biến

• Hắt hơi liên tục, đặc biệt là vào sáng sớm hoặc khi thay đổi nhiệt độ môi trường.
• Ngứa mũi, ngứa họng, ngứa mắt.
• Chảy nước mũi trong, loãng như nước, khác với dịch mũi đục khi bị cảm cúm.
• Nghẹt mũi một hoặc cả hai bên, khiến bạn phải thở bằng miệng.
• Mệt mỏi, mất tập trung, ngủ không ngon do nghẹt mũi về đêm.
• Một số trường hợp có thể bị viêm xoang, viêm tai giữa nếu không điều trị đúng cách.

Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng

• Bụi nhà, mạt bụi, nấm mốc
• Phấn hoa, cỏ dại, cây cối
• Lông chó, mèo, chim
• Khói thuốc lá, khói xe
• Thay đổi thời tiết đột ngột
• Mùi hóa chất, nước hoa, chất tẩy rửa
• Dị ứng thực phẩm (ít gặp)

Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu bố mẹ có tiền sử dị ứng, hen suyễn, chàm da… thì con cái có nguy cơ cao hơn.

Viêm mũi dị ứng có nguy hiểm không?

Viêm mũi dị ứng không gây tử vong, nhưng nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả như:

• Mất ngủ kéo dài, mệt mỏi, kém tập trung, suy giảm trí nhớ.
• Giảm hiệu suất học tập – làm việc, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Dễ dẫn đến viêm xoang, viêm tai giữa, hen phế quản.
• Ở trẻ nhỏ, bệnh có thể ảnh hưởng đến phát triển thể chất và trí tuệ, tăng nguy cơ hen suyễn trong tương lai.

Cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả

1. Tránh tiếp xúc với dị nguyên

• Giữ nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng, hạn chế nấm mốc, bụi bặm.
• Giặt ga giường, chăn mền, rèm cửa thường xuyên, tránh tích tụ mạt bụi.
• Hạn chế nuôi thú cưng nếu đã xác định dị ứng với lông động vật.
• Tránh mở cửa sổ vào những ngày nhiều phấn hoa hoặc khi có gió lớn.
• Sử dụng khẩu trang, máy lọc không khí để giảm tiếp xúc với bụi và khí ô nhiễm.

2. Sử dụng thuốc theo chỉ định

• Thuốc kháng histamin giúp giảm nhanh triệu chứng hắt hơi, ngứa mũi.
• Thuốc xịt mũi chứa corticoid được dùng để chống viêm, giảm nghẹt mũi (dùng ngắn hạn, theo chỉ định bác sĩ).
• Với trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp miễn dịch – đưa vào cơ thể lượng nhỏ chất gây dị ứng để giúp cơ thể dần thích nghi.

3. Tăng cường sức đề kháng

• Ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin C, D, kẽm để hỗ trợ hệ miễn dịch.
• Tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, tránh stress kéo dài.

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em: Cần đặc biệt quan tâm

Trẻ nhỏ dễ bị viêm mũi dị ứng nhưng lại khó tự mô tả triệu chứng. Phụ huynh nên để ý các dấu hiệu như trẻ thường xuyên hắt hơi, dụi mũi, ngáy khi ngủ, mệt mỏi, kém tập trung.

Nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng cách, bệnh có thể kiểm soát được, giúp trẻ phát triển bình thường, không bị ảnh hưởng đến học tập hay sinh hoạt.