HEN PHẾ QUẢN: ĐIỀU TRỊ VÀ DỰ PHÒNG NHƯ THẾ NÀO?

Hen phế quản hay còn gọi là suyễn thường là một bệnh viêm mạn tính của đường hô hấp. Khi đường thở bị viêm, nó trở nên sưng phù và dễ bị co thắt khi gặp chất dị ứng làm cho người bệnh xuất hiện các triệu chứng như ho, nặng ngực, khò khè và khó thở.

Bệnh hen phế quản khó có thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng triệu chứng của bệnh có thể được kiểm soát bởi sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân.

Nguyên nhân gây hen phế quản

Có rất nhiều tác nhân khởi phát cơn hen phế quản:

Các tác nhân dị ứng

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, cụ thể các tác nhân bao gồm:

• Dị nguyên đường hô hấp: thường là bụi nhà, phấn hoa, nấm mốc, lông động vật, khói thuốc lá, các con bọ sống trong chăn nệm,… Cũng có thể là những chất trong công nghiệp như: bụi kim loại, khói xăng dầu, hơi sơn,…
• Dị nguyên thực phẩm: các loại hải sản (tôm, cua, cá, sò,… ), trứng, thịt gà, lạc.
• Thuốc: Một số loại thuốc cũng có thể là yếu tố khởi phát cơn hen (Aspirin)
• Tác nhân nhiễm khuẩn: Các bệnh lý nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như: viêm mũi, viêm xoang, viêm họng, viêm amiđan,… là một trong những nguyên nhân gây ra cơn hen ở bệnh nhân có cơ địa dị ứng.

Các tác nhân không dị ứng

• Di truyền: Trong gia đình có người bị hen phế quản.
• Yếu tố tâm lý: tình trạng lo âu, căng thẳng, sang chấn tâm lý,…

Triệu chứng bệnh hen phế quản

Hen được đặc trưng bằng 4 triệu chứng cơ năng: khó thở – khò khè – ho –nặng ngực thành cơn.

Cơn hen phế quản thường xuất hiện đột ngột vào ban đêm sau khi tiếp xúc với các tác nhân gây khởi phát, bệnh nhân khó thở nhiều khi thở ra, phải ngồi dậy để thở.

Có thể nghe thấy tiếng thở rít hay khò khè. Ngoài ra, bệnh nhân có thể ho, khạc đờm kèm theo.

Xem thêm: Cách chăm sóc trẻ bị hen phế quản mùa lạnh

Phế quản bình thường và người bị hen

Các biện pháp điều trị bệnh hen phế quản

Bệnh hen phế quản khó có thể khỏi hoàn toàn; tuy nhiên, nếu bệnh nhân tuân thủ điều trị thì hen có thể được kiểm soát.

Mục tiêu điều trị của hen phế quản là kiểm soát triệu chứng để bệnh nhân có thể duy trì mức độ sinh hoạt bình thường. Đồng thời cũng giảm thiểu nguy cơ xảy ra các đợt hen cấp cũng như tác dụng phụ khi dùng thuốc.

Thuốc kiểm soát hen dài hạn

Đây là những loại thuốc điều trị nền tảng cho hen suyễn, thường được uống hàng ngày. Những loại thuốc này kiểm soát hen suyễn hàng ngày và giảm nguy cơ cơn hen xuất hiện, bao gồm:

• Corticosteroid dạng hít. Các loại thuốc chống viêm này bao gồm Budesonide, Beclomethason. Người bệnh thường cần sử dụng các loại thuốc này trong nhiều ngày đến nhiều tuần trước khi thuốc có tác dụng tối đa.
• Thuốc ức chế Leukotriene (Montelukast) – giúp giảm triệu chứng hen suyễn đến 24 giờ.
• Các chất chủ vận Beta tác dụng dài (Bambuterol, Formoterol) các thuốc này dùng đường uống và có tác dụng mở rộng đường thở.

Thuốc cắt cơn nhanh

Đây là các loại thuốc được sử dụng khi cần để giảm nhanh chóng các triệu chứng khi bệnh nhân xuất hiện các cơn hen cấp tính. Các loại thuốc tác dụng nhanh bao gồm:

Các chất chủ vận beta tác dụng ngắn (Salbutarol, Terbutalin)

Những thuốc giãn phế quản dạng hít tác động trong vòng vài phút để nhanh chóng làm giảm các triệu chứng trong cơn hen. Các chất chủ vận beta tác dụng ngắn được dùng bằng cách sử dụng ống hít cầm tay hoặc máy phun sương – chuyển đổi thuốc trị hen suyễn thành màn sương mịn – để người bệnh hít vào qua mặt nạ hoặc ống ngậm.

Ipratropium

Cũng giống các loại thuốc giãn phế quản khác, Ipratropium có tác dụng nhanh để làm giãn đường thở ngay lập tức, giúp người bệnh dễ thở hơn. Ipratropium chủ yếu được kê cho khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính, nhưng đôi khi nó được sử dụng để điều trị các cơn hen suyễn.

Sự lựa chọn phương pháp điều trị cụ thể tùy thuộc vào tuổi, triệu chứng, yếu tố khởi phát và các yếu tố kiểm soát bệnh. Bệnh nhân cần được theo dõi và tái khám, để bác sĩ có thể đánh giá mức độ kiểm soát hen trên bệnh nhân, từ đó có những điều chỉnh phù hợp về kế hoạch điều trị trong thời gian tiếp theo.

Hen phế quản có thể được kiểm soát nếu bệnh nhân tuân thủ điều trị

Lời khuyên cho người bệnh hen suyễn

Ngoài việc uống thuốc, lối sinh hoạt lành mạnh cũng hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn. Bạn có thể tự thay đổi một số lối sống để duy trì sức khỏe và giảm khả năng lên cơn hen:

Tránh các tác nhân gây dị ứng

Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng hoặc kích ứng như phấn hoa, khói thuốc lá, lông động vật, bụi mịn, và các hóa chất mạnh. Hãy duy trì môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát và thường xuyên làm sạch các vật dụng dễ bám bụi.

Tập thể dục thường xuyên

Hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội có thể cải thiện khả năng hô hấp của bạn. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn bài tập phù hợp và tránh vận động quá sức.

Kiểm soát căng thẳng

Stress có thể làm tăng nguy cơ lên cơn hen. Hãy thử các kỹ thuật thư giãn như thiền định, hít thở sâu, hoặc tham gia các hoạt động giúp bạn thư giãn như đọc sách, nghe nhạc, hay vẽ tranh.

Duy trì cân nặng hợp lý

Thừa cân hoặc béo phì có thể làm nặng thêm triệu chứng của hen suyễn. Hãy duy trì chế độ ăn uống cân bằng và luyện tập đều đặn để giữ cân nặng ổn định.

Theo dõi sức khỏe định kỳ

Đừng quên đến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là kiểm soát tình trạng hen suyễn của bạn. Điều chỉnh thuốc và liệu trình điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh các cơn hen bất ngờ.

Bằng cách tuân thủ các thói quen lành mạnh và kiểm soát tốt triệu chứng, bạn có thể sống chung với bệnh hen suyễn mà không lo ngại quá nhiều về các đợt tấn công của bệnh.

Bài viết được cung cấp bởi Davipharm