TÁC HẠI TRÊN DẠ DÀY KHI LẠM DỤNG THUỐC GIẢM ĐAU KHÁNG VIÊM (NSAID)

Vì sao sử dụng NSAID lại ảnh hưởng đến dạ dày?

NSAID hoạt động bằng cách ức chế enzym cyclooxygenase (COX), trong đó có hai loại chính:

• COX-1: Tham gia vào việc bảo vệ niêm mạc dạ dày bằng cách tăng tiết chất nhầy và bicarbonate, đồng thời duy trì lưu lượng máu đến dạ dày.
• COX-2: Có vai trò chính trong phản ứng viêm và đau.

Các thuốc NSAID không chọn lọc, khi ức chế COX-2 giúp giảm viêm, tuy nhiên lại ức chế cả COX-1, dẫn đến giảm sản xuất prostaglandin giảm tổng hợp prostaglandin – một chất có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày. Hậu quả là lớp niêm mạc trở nên dễ bị tổn thương bởi axit dạ dày, gây viêm, loét và thậm chí xuất huyết tiêu hóa.

Lạm dụng thuốc NSAID có thể gây hại trên dạ dày

Hệ lụy trên dạ dày khi lạm dụng NSAID

NSAID là loại thuốc giảm đau kháng viêm có thể được sử dụng trong nhiều trường hợp như đau đầu, viêm xương khớp, sốt, đau bụng kinh, đau răng, đau sau phẫu thuật,…Một số loại NSAID được phê duyệt là thuốc không kê đơn như aspirin, naproxen, ibuprofen,…được sử dụng rộng rãi, dễ dẫn đến lạm dụng thuốc. Việc sử dụng NSAID không đúng cách dẫn đến biến chứng trên dạ dày:

• Viêm dạ dày: NSAID có thể gây viêm niêm mạc dạ dày, dẫn đến các triệu chứng như đau vùng thượng vị, buồn nôn và đầy bụng. Nếu không được kiểm soát, tình trạng viêm có thể tiến triển thành loét dạ dày.
• Loét dạ dày tá tràng: Việc sử dụng NSAID kéo dài làm tăng nguy cơ loét dạ dày và tá tràng. Tổn thương niêm mạc có thể tiến triển nghiêm trọng, gây đau đớn và ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa.
• Xuất huyết tiêu hóa: Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của việc lạm dụng NSAID là xuất huyết tiêu hóa. Vết loét có thể làm tổn thương mạch máu trong dạ dày, dẫn đến chảy máu tiêu hóa với các biểu hiện như nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.

Viêm dạ dày, loét dạ dày – tá tràng là các ảnh hưởng thường gặp khi lạm dụng thuốc NSAID

Những biện pháp hạn chế tác hại của NSAID lên dạ dày

• Sử dụng NSAID khi thực sự cần thiết, với liều thấp nhất có hiệu quả trong thời gian ngắn nhất.
• Ưu tiên NSAID chọn lọc COX-2 (như meloxicam, etoricoxib,…) để giảm tác động lên niêm mạc dạ dày.
• Dùng NSAID kèm theo các thuốc bảo vệ dạ dày như thuốc ức chế bơm proton (PPI), thuốc kháng H2 hoặc misoprostol nếu cần điều trị dài hạn.
• Tránh sử dụng NSAID khi có tiền sử loét dạ dày hoặc các bệnh lý tiêu hóa khác.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu bia và tránh hút thuốc lá.

Kết luận

Lạm dụng NSAID có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng trên dạ dày, từ viêm niêm mạc đến loét, xuất huyết và thủng dạ dày. Việc sử dụng NSAID cần thận trọng và có sự hướng dẫn của bác sĩ để giảm thiểu nguy cơ tổn thương đường tiêu hóa, bảo vệ sức khỏe dạ dày.