NỔI MỀ ĐAY: HIỂU RÕ ĐỂ PHÒNG NGỪA VÀ GIẢM TRIỆU CHỨNG

Nổi mề đay là gì?

Nổi mề đay (urticaria) là một bệnh da liễu thường gặp, đặc trưng bởi các nốt mẩn đỏ, ngứa dữ dội, xuất hiện đột ngột và có thể biến mất sau vài giờ hoặc kéo dài nhiều ngày. Đây là phản ứng quá mẫn của cơ thể với các tác nhân bên ngoài hoặc bên trong, gây giải phóng histamin – chất trung gian làm giãn mạch, gây sưng phù và ngứa trên da.

Đặc điểm chính của nổi mề đay

Các triệu chứng thường gặp bao gồm: da nổi mẩn, ban đỏ hoặc sẩn phù, kèm theo cảm giác ngứa ngáy khó chịu, có thể lan rộng khắp cơ thể. Mề đay có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào như tay, chân, mặt, lưng, bụng và đặc biệt là vùng nếp gấp da.

Ở một số trường hợp nặng, nổi mề đay có thể kèm theo sưng phù môi, mí mắt, lưỡi và thậm chí là khó thở – biểu hiện của phản vệ, cần cấp cứu kịp thời.

Một vài nguyên nhân gây bệnh

Nổi mề đay có thể khởi phát bởi nhiều yếu tố:

• Dị ứng thực phẩm như hải sản, trứng, sữa, đậu phộng
• Tác dụng phụ của thuốc (kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc hạ sốt…)
• Nhiễm khuẩn, ký sinh trùng hoặc virus
• Yếu tố vật lý như nhiệt độ nóng – lạnh đột ngột, ánh nắng, áp lực
• Rối loạn nội tiết tố, căng thẳng kéo dài hoặc rối loạn hệ miễn dịch
• Tiếp xúc với hóa chất, phấn hoa, lông động vật, chất tẩy rửa…

Vai trò của chế độ ăn uống trong kiểm soát nổi mề đay

Dinh dưỡng hợp lý góp phần quan trọng trong việc kiểm soát và giảm tần suất tái phát của nổi mề đay. Một số loại thực phẩm có thể làm tăng phản ứng dị ứng hoặc gây giải phóng histamin, trong khi một số khác lại giúp làm dịu viêm, tăng cường sức đề kháng và phục hồi làn da. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp giảm triệu chứng ngứa, sưng mà còn hỗ trợ ổn định hệ miễn dịch, giảm nguy cơ tái phát lâu dài.

Một vài chế độ ăn phù hợp cho người nổi mề đay

Chế độ ăn loại bỏ (Elimination Diet):

Loại bỏ thực phẩm nghi ngờ gây dị ứng như hải sản, trứng, đậu nành, sữa, lạc khỏi khẩu phần trong 2–4 tuần. Sau đó, từ từ đưa từng nhóm thực phẩm trở lại để xác định rõ nguyên nhân gây kích ứng.

Chế độ ăn ít histamin:

Histamin là chất trung gian chính gây mề đay. Tránh thực phẩm chứa nhiều histamin như phô mai, cá ủ, xúc xích, rượu vang đỏ, nước tương, cà tím, cà chua, dâu tây.

Chế độ ăn chống viêm:

Tăng cường thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, axit béo omega-3, vitamin C, E giúp giảm phản ứng viêm và ngăn tổn thương tế bào da.

Những loại thực phẩm nên ăn

• Cá giàu Omega-3 như cá hồi, cá thu, cá trích: Giảm viêm, điều hòa miễn dịch, làm dịu các phản ứng dị ứng.
• Rau xanh đậm màu như cải bó xôi, cải xoăn, súp lơ xanh: Giàu vitamin A, C, E giúp phục hồi da và tăng cường hàng rào bảo vệ.
• Trái cây chống oxy hóa như cam, việt quất, kiwi, dưa hấu: Giúp trung hòa gốc tự do, giảm tổn thương mô.
• Thực phẩm giàu Probiotics như sữa chua không đường, kim chi, dưa cải muối: Cân bằng hệ vi sinh đường ruột – một yếu tố quan trọng trong phản ứng dị ứng.
• Thực phẩm giàu kẽm và vitamin E như hạt hướng dương, hạnh nhân, hàu, gan động vật: Giúp da phục hồi nhanh, giảm ngứa, tăng cường miễn dịch.
• Chất béo lành mạnh từ dầu ô liu, quả bơ, dầu dừa: Cung cấp độ ẩm tự nhiên, hỗ trợ tái tạo da và làm mềm vùng da bị tổn thương.

Lưu ý quan trọng khi bị nổi mề đay

• Tránh gãi nhiều vì có thể gây trầy xước, nhiễm trùng da
• Uống đủ nước để cấp ẩm tự nhiên cho da
• Tránh thực phẩm lạ nếu chưa xác định được nguyên nhân gây dị ứng
• Hạn chế rượu bia, đồ cay nóng, thực phẩm chế biến sẵn
• Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ nếu triệu chứng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần